Met foto’s uit zijn serie ‘Bikes of Burden’ veroverde Hans Kemp eerder deze maand de tweede plaats in de ‘Portfolio – World In Motion’-categorie van de Travel Photographer of the Year-competitie. De beelden zijn zeven jaar oud, maar nog lang niet verouderd.

“De serie past prima in het thema van de competitie, dus daarom heb ik deze maar opgestuurd”, legt Hans Kemp droogjes uit als we met hem bellen in Bangkok, Thailand. “Er zit geen houdbaarheidsdatum aan de inzendingen, maar als het tafereel niet meer zou bestaan zou het wel vragen opleveren. Het onderwerp is echter gewoon nog actueel, dus geen probleem.” Hans’ Bikes of Burden-serie gaat over de volgestouwde brommers die de wegen van Vietnam beheersen. Ingenieuze stapel- en pakmethodes worden op de arme tweewielers botgevierd, want zoveel mogelijk spullen – dood of levend – meenemen is het streven.

Voor Hans is het uitzonderlijk dat hij aan een competitie deelneemt – “pas de tweede keer” – en hij heeft dan ook geen series liggen die hij vaker instuurt. Bikes of Burden vormt een uitzondering: “Met een enkele foto uit die serie heb ik op de Photography Masters Cup een ‘honorable mention’ ontvangen, maar dat was het.” De magie van de serie komt volgens Hans voort uit het feit dat hij het land, Vietnam, goed kent. Volgens hem vallen de immer aanwezige brommers iedere toerist het eerst op; waar je ook kijkt, ze rijden er. “Niemand neemt eigenlijk echt de tijd om goede foto’s van het fenomeen te maken, maar toeristen hebben dan ook niet echt de mogelijkheid. Het verkeer in Vietnam is levensgevaarlijk en de foto’s geschoten terwijl ik achter op zo’n zelfde brommer zat.” Op de hoek van de straat blijven staan had geen zin en Hans stortte zich dan ook vol overtuiging op het hectische avontuur. “Zodra ik op het idee kwam er een serie en een boek van te maken wist ik al dat het mensen aan zou spreken, maar een groot succes als dit had ik niet verwacht.”

Verrassend genoeg was Bikes of Burden niet alleen een succes onder niet-Vietnamezen en de jury van de TPOTY, maar ook in het land zelf. Het is zeker niet hetzelfde als een Nederlandse die fietsende landgenoten fotografeert. “Natuurlijk waren de serie en het boek het populairst onder Vietnam-liefhebbers, maar voor de Vietnamezen was het een mooie bevestiging. Ze zien het fenomeen natuurlijk iedere dag, maar vastgelegd beseffen ze dat het eigenlijk iets unieks is.” Hoewel Hans zelf ook al langere tijd in Vietnam woonde en het land goed kende, was het toch een deel verbazing wat hem aanzette de Bikes of Burden-serie te maken. Deels van de kracht van de serie komt namelijk voort uit de combinatie tussen verbazing en herkenning. “Als je ergens langere tijd zit is het zo dat je dingen minder goed ziet of ze je niet meer opvallen, maar aan de andere kant heb je ook juist meer tijd om rustig ermee aan de slag te gaan. Je hebt op zo’n moment eigenlijk even andermans ogen nodig om je weer even bewust te maken van het fenomeen. Met de ervaring in het achterhoofd proberen te kijken met frisse ogen eigenlijk.”

Wie voor hem die frisse ogen vormde toen Hans naar Cambodja ging was collega-fotograaf Conor Wall, die daar woont. Hans, wie ook een uitgeverij heeft, had het idee een serie te maken over transport in Azië in het algemeen. Doorgaans voor westerlingen al een vreemd genoeg gezicht. Na contact te hebben gezocht met Conor wees deze hem er echter op dat in Cambodja alleen al genoeg te zien is. “Ook daar kom je niet om de vreemdste transportmiddelen heen, terwijl je door de geringe oppervlakte niet teveel hoeft te reizen.” Met het succes van Bikes of Burden als motivatie bracht het duo in maart de serie en het boek Carrying Cambodja uit. Over hoe lang het succes van de Vietnam-serie nog voortduurt kan Hans alleen maar gissen, maar het Cambodja-project zal volgens hem nog wel even actueel blijven. “In Cambodja veranderd bar weinig, terwijl het transport in Vietnam erg langzaam ontwikkelt. Ik hoop dat de series nog een aantal jaar meekunnen.”

Foto’s © Hans Kemp